Foto’s door Angeliek de Jonge

Ondanks het slechte weer hebben vele honderden Utrechters op het Domplein de jaarlijkse Dodenherdenking bijgewoond. Zij namen daar 2 minuten stilte in acht ter nagedachtenis aan alle gevallenen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituatie en bij vredesmissies. De herdenking is rustig en waardig verlopen.

Burgemeester Sharon Dijksma stond in haar toespraak onder meer stil bij het verzet dat geboden werd in de Tweede Wereldoorlog en legde daarbij een verband naar het heden. Henk Das, provinciaal leider van de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers en hoofd van de geheime telefooncentrale van het verzet in de Brigittenstraat, en Trui van Lier, die in 1940 al via haar crèche Kindjeshaven begon met het opvangen van Joodse kinderen. Zij waren mensen die toen zeiden: ‘Tot hier en niet verder’. En ze deden dat met gevaar voor eigen leven.

Dijksma: ,,Ook vandaag hebben we mensen nodig die zeggen: tot hier en niet verder. Bijvoorbeeld wanneer synagogen beklad worden met hakenkruizen. Als Joodse mensen op straat uitgescholden worden. Als Joodse kinderen bang zijn om naar school te gaan en naar een andere school overstappen.Ik vind dat onbestaanbaar. Het doet mij pijn om te horen dat dit ervoor zorgt dat mensen bang worden en in hun schulp kruipen. Dat ze er niet meer voor uit durven te komen dat ze Joods zijn. Het doet mij pijn als wie dan ook in zijn schulp kruipt om wie ze zijn of waar ze voor staan, simpelweg omdat hier geen respect voor is.’’

Volgens Dijksma moeten we juist daar waakzaam voor zijn. ,,Dat leert de oorlog ons.
Leven in een open en vrije samenleving waar iedereen zichzelf kan zijn is geen gegeven.
Dat is iets waar we ieder keer weer ons best voor moeten doen. Door niet meteen te oordelen, maar oprechte belangstelling voor de ander te tonen. En door te zeggen ‘tot hier en niet verder’ als mensen onrecht wordt aangedaan.’’

Ze stond ook stil bij de oorlogen die nu woeden op tal van plaatsen in de wereld. ,,Oorlog geeft alleen maar tranen, trauma’s en verloren dromen. Het scheurt gezinnen uiteen en berooft kinderen van hun jeugd.’’

Schrijver Ingmar Heytze verzorgde aansluitend met zijn band Asfaltfeeën in de Domkerk een muzikale voordracht over de manier waarop we de verhalen moeten blijven vertellen. Daar waren circa 700 belangstellenden bij. Hij deed dat op aangrijpende persoonlijke wijze, door terug te grijpen op het ene verhaal dat zijn vader niet vertelde over zijn oorlogstijd.